Tuinberegening aanleggen
Uw tuin in top conditie houden is vaak niet eenvoudig. Steeds meer mensen kiezen daarom voor pop-up sproeiers in de tuin. Deze sproeiers geven een egaal sproeibeeld voor gecontroleerde besproeiing van uw tuin. In combinatie met een beregeningscomputer kan dit geheel automatisch. Maar wat komt er eigenlijk allemaal kijken bij het aanleggen van een beregeningsinstallatie met pop up sproeiers?
Verschillende pop-up sproeiers
Er bestaan verschillende type pop-up sproeiers voor verschillende toepassingen. Denk aan sportvelden, tennisbanen, golfbanen, tuinen, gazon en landbouw. Voor tuinen en gazon worden vaak sproeiers gebruikt met een reikwijdte uiteenlopend van 4 tot 12 meter. De Rainbird sproeiers & Hunter sproeiers zijn het meest verkocht in Nederland. Deze Amerikaanse merken zijn al jarenlang een begrip op de beregeningsmarkt.
De werking van de pop-up sproeiers is bij ieder type hetzelfde. De sproeiers zijn weggewerkt in de grond tot het maaiveld en komen bij het onder druk staan omhoog. Deze zogeheten werkdruk geeft aan hoeveel druk de sproeier nodig heeft voor optimaal functioneren.
De verschillende type beplanting in uw tuin bepaald mede de type sproeier die gekozen moet worden. Zo hebben bijvoorbeeld nevelaars een veel fijner sproeibeeld en wordt voorkomen dat bloemen & planten beschadigd raken. Verder heeft iedere sproeier een sproeihoek. Als een pop-up sproeier volledig rond kan draaien noemen we dit full circle (360º). Wanneer deze slechts een beperkte hoek kan maken, in de meeste gevallen 40º - 360º, noemen we dit part circle.
Het is dus belangrijk te weten waar u de sproeiers wenst te plaatsen en voor welk type beplanting. Aan de hand hiervan kan een keuze gemaakt worden voor de geschikte pop-up sproeier.
Meest gebruikte pop-up sproeiers
Voldoende waterdruk
De waterdruk zorgt er bij pop-up sproeiers voor dat deze door de druk omhoog komt en vervolgens een waterstraal geeft. Iedere type sproeier heeft in combinatie met de geplaatste nozzle een bepaalde waterdruk nodig. De nozzle is de kop van de sproeier en is in de meeste gevallen verwisselbaar. De nozzle bepaalt het sproeibeeld en sproeiafstand.
De waterdruk die in de meeste huishoudens aanwezig is bij het volledig openzetten van de waterleiding bedraagt ongeveer 1,5 tot 2 bar. In combinatie met een vaak maximale watertoevoer van 1500 liter/per uur (1,5 m3) bepaald dit het uitgangspunt voor het aantal en type sproeiers wat op uw waterleiding aangesloten kan worden.
Waterpomp voor extra waterdruk
Bij de grotere sproeiers blijkt de waterleiding al snel niet voldoende capaciteit te leveren. In dit soort gevallen biedt een waterpomp de uitkomst. Deze zijn er in allerlei uitvoeringen en met verschillende capaciteiten.
Als u het water uit een sloot wenst te pompen voor uw beregening, kan een centrifugaalpomp je het beste helpen. Deze pomp zuigt het water aan vanuit bijvoorbeeld een sloot of bassin en zet het met verhoogde druk door naar uw pop-up sproeiers.Het aantal sproeiers en type sproeiers bepaalt hoeveel waterafname er in totaal plaats zal vinden en hoeveel waterdruk er benodigd is. Het opdelen van een tuin in verschillende zones of secties maakt het mogelijk om de capaciteit die benodigd is te verlagen.
Verschillende zones in uw tuin
Het kan in veel gevallen handig zijn om uw tuin te verdelen in verschillende gebieden, ook wel zones of secties genoemd. Denk bijvoorbeeld aan verschillende type beplanting die ieder een andere hoeveel water nodig hebben. Daarnaast kan de ligging en de pompcapaciteit een rol spelen. Het opdelen van zones heeft daarbij het voordeel dat er minder waterafname tegelijk hoeft plaats te vinden, omdat zones één voor één beregend kunnen worden. Dit heeft als bijkomend voordeel dat er gebruik kan worden gemaakt van een kleinere waterpomp.
Het opdelen van zones gebeurt door middel van magneetkleppen. Deze worden geplaatst tussen de leiding en kunnen zichzelf openen en sluiten. De aansturing van de kleppen gebeurt via een beregeningscomputer. Deze stuurt een signaal naar de magneetkleppen via een stuurstroomkabel. Afhankelijk van het aantal zones dat u wenst kiest u de geschikte kabel. Door middel van een in te stellen programma kunt u vervolgens bepalen op welke dagen en tijdstippen welke zones uw tuin moeten beregenen.
Leidingen voor beregening
Voor tuinberegening wordt het meest gebruik gemaakt van HDPE tyleenslangen. Deze zeer stugge en harde leidingen gaan zeer lang mee en zijn in diverse diameters en lengtes verkrijgbaar. Afhankelijk van de watertoevoer die benodigd is kiest u de diameter die geschikt is. Over het algemeen geldt hoe groter hoe minder drukverlies. Onnodig groot is daar in tegen ook overbodig. In de meeste tuinen wordt gebruikt gemaakt van 25/32 mm leiding. Moet er een grote afstand overbrugt worden (+100 meter) dan is het raadzaam een grote diameter te nemen voor zo min mogelijk drukverlies.
Omdat bij beregening de leiding niet voor drinkwater gebruikt wordt mag er voor een ongekeurde tyleenslang gekozen worden. De drukklasse speelt hierbij geen hele grote rol aangezien deze altijd geschikt is tot een druk van 10 bar over hoger (SDR 13,6 / SDR 17,6).
Aansluiting van de beregeningsmaterialen
Om een beeld te geven van het complete plaatje beginnen we bij de pomp/kraan. Dit is de bron voor beregening. Afhankelijk van het type pomp/kraan moet hier een koppeling gemaakt worden naar de HDPE tyleenslang. Dit kan ook vanaf een bronpomp zijn. Vervolgens gaat de slang richting een eventueel manifold met magneetkleppen voor de verdeling van de zones en wordt daarna doorgezet richting de sproeiers van uw tuin.
De sproeiers hebben aan de onderzijde binnendraad en moeten voorzien worden van een swing joint met buitendraad. Dit is een flexibel zwenkstuk en vormt de overgang tussen de HDPE tyleenslang en uw pop-up sproeier. De swing joint kan vervolgens met een PE koppeling binnendraad aan de tyleenslang gekoppeld worden. Hiermee brengt u de tyleenslang op een diepte van rond de 45 cm en voorkomt u beschadiging door tuinwerkzaamheden.
Aansluiting pop-up sproeiers
Wenst u eerst een beregeningsplan voor uw tuin om zeker te weten welke sproeiers & materialen u benodigd heeft? Vraag je beregeningsplan aan
.